- ભારતે 45 વર્ષથી નિર્માણાધિન ડેમનું નિર્માણ કરીને રાવી નદીના પાણીના પ્રવાહને પાકિસ્તાન તરફ અટકાવ્યો છે.
- વિશ્વ બેંકની દેખરેખ હેઠળ 1960માં હસ્તાક્ષર કરાયેલ 'સિંધુ જળ સંધિ' હેઠળ રાવીના પાણી પર ભારતનો વિશિષ્ટ અધિકાર છે.
- આ ડેમનું નિર્માણ કાર્ય પંજાબના પઠાણકોટ જિલ્લામાં સ્થિત શાહપુર કાંડી બેરેજ જમ્મુ-કાશ્મીર અને પંજાબ વચ્ચેના વિવાદને કારણે રોકી દેવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ તેના કારણે છેલ્લા ઘણા સમયથી ભારતના પાણીનો મોટો હિસ્સો પાકિસ્તાનમાં જતો હતો.
- આ પ્રોજેક્ટ વર્ષ 1995માં પૂર્વ વડાપ્રધાન પીવી નરસિમ્હા રાવે શરૂ કર્યો હતો.
- જમ્મુ-કાશ્મીર અને પંજાબની સરકારો વચ્ચેના વિવાદને કારણે અનેક અવરોધોનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
- કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા ડિસેમ્બર 2018માં પ્રોજેક્ટ પર ફરીથી કામ શરૂ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.
- પાકિસ્તાનમાં જતું પાણી રોકવાથી જમ્મુ-કાશ્મીર અને પંજાબને ફાયદો થશે. અને બેરેજથી 206 મેગાવોટ વીજળી ઉત્પન્ન થવાની ધારણા છે.
- રણજીતસાગર ડેમમાંથી શાહપુર-કંડી બેરેજમાં વ્યવસ્થિત રીતે પાણી છોડવામાં આવ્યું હતું ડેમની જરૂરી ઊંચાઈ 90 દિવસમાં હાંસલ થવાની અપેક્ષા છે આ પ્રોજેક્ટ જળ વ્યવસ્થાપન ક્ષમતાઓને વધારવાની ભારતની વ્યૂહરચનાનો એક ભાગ છે.
- ઉલ્લેખનીય છે કે IWT જોગવાઈઓ હેઠળ પશ્ચિમી નદીઓ પર પહેલાથી જ સંખ્યાબંધ સંગ્રહ કાર્યો સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા છે સતલજ પર બકરા ડેમ, બિયાસ પર પોંગ અને પંડોહ ડેમ અને રાવી પર થીન (રણજીતસાગર) ડેમ બાંધવામાં આવ્યો છે.
