ભારતીય હવામાન સંસ્થા દ્વારા 6 મે 2023ના રોજ દક્ષિણપૂર્વ બંગાળની ખાડીમાં ચક્રવાતી તોફાન 'મોચા' ત્રાટકે તેવી આગાહી કરવામાં આવી.

  • ચક્રવાત મોચાની અસર પૂર્વ ભારતથી લઈને બાંગ્લાદેશ અને મ્યાનમાર સુધી રહેશે.  
  • ચક્રવાતના નામ આપવાની પ્રણાલી મુજબ વર્ષના  પ્રથમ ચક્રવાતનું નામ યમન દ્વારા આપવાનું નક્કી હતું. આથી યમન દ્વારા લાલ સમુદ્રના કિનારે આવેલા બંદર શહેર 'મોચા' શહેરના નામ ઉપરથી ચક્રવાતને નામ આપવામાં આવ્યું. 
  • સાયક્લોન અથવા ચક્રવાત શબ્દનો ગ્રીક ભાષામાં અર્થ 'સાપનું કુંડળી' થાય છે.
  • ચક્રવાત નીચા દબાણવાળા વિસ્તારની આસપાસ વાતાવરણીય વિક્ષેપ દ્વારા રચાય છે જે હિંસક તોફાન અને ગંભીર હવામાન પેદા કરે છે.
  • ચક્રવાતને નામ આપવાની બે પ્રણાલીઓ છે.  પ્રથમ હેઠળ, વિશ્વભરના ચક્રવાતના નામ રાખવામાં આવે છે અને બીજી સિસ્ટમ હેઠળ અરબી સમુદ્ર અને બંગાળની ખાડીમાં સર્જાતા ચક્રવાતના નામ રાખવામાં આવે છે. 
  • પ્રાદેશિક વિશિષ્ટ હવામાન કેન્દ્રો અને ઉષ્ણકટિબંધીય ચક્રવાત ચેતવણી કેન્દ્રો એવા ચક્રવાતને નામ આપે છે જે વિશ્વભરના કોઈપણ સમુદ્રી તટપ્રદેશમાં બને છે. 
  • વિશ્વના સમાન 6 પ્રાદેશિક વિશિષ્ટ હવામાન કેન્દ્રોમાં IMD પણ સામેલ છે.  
  • IMD ઉત્તર હિંદ મહાસાગરમાં રચાતા ચક્રવાતને નામ આપે છે.
  • જ્યારે ચક્રવાતની ઝડપ 34 નોટ પ્રતિ કલાકથી વધુ હોય ત્યારે જ વિશેષ નામ આપવામાં આવે છે.  
  • જો વાવાઝોડાની ઝડપ 74 માઇલ પ્રતિ કલાક સુધી પહોંચે તો તેને વાવાઝોડું, ચક્રવાત અથવા ટાયફૂન માનવામાં આવે છે.  
  • હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રના 13 દેશો બંગાળની ખાડી અને અરબી સમુદ્રમાં સર્જાતા ચક્રવાતને નામ આપે છે.  આ ક્ષેત્રમાં રચાયેલા જૂથ નામકરણ ચક્રવાતમાં બાંગ્લાદેશ, ભારત, માલદીવ્સ, મ્યાનમાર, ઓમાન, પાકિસ્તાન, શ્રીલંકા, થાઈલેન્ડનો સમાવેશ થાય છે.  
  • જ્યારે ઈરાન, કતાર, સાઉદી અરેબિયા, યુએઈ અને યમન અરબી સમુદ્ર અને બંગાળની ખાડીમાં બનેલા ચક્રવાતને નામ આપે છે.
  • ચક્રવાતના નામકરણ જૂથમાં સામેલ દેશો મૂળાક્ષરોના ક્રમમાં નામ આપે છે જેમકે બાંગ્લાદેશ પ્રથમ આવે એટલે તે પહેલા નામ સૂચવશે.
  • આગામી 25 વર્ષ માટે ગ્રુપમાં સામેલ દેશોના નામ લઈને એક યાદી બનાવવામાં આવે છે.    
  • નવી યાદીમાં દેશો દ્વારા આપવામાં આવેલા નામોમાં ગતિ, તેજ, ​​મુરાસુ, આગ, નીર, પ્રભંજન, ઘુર્ની, અમ્બુદ, જલધી અને વેજનો સમાવેશ થાય છે. 
Cyclone 'Mocha'

Post a Comment

Previous Post Next Post